Х.Булгантуяа: Хөгжлийн банк зөвхөн нэг жилд 1.2 их наяд төгрөгийг сурталчилгаанд зарцуулжээ
2022.03.30

Х.Булгантуяа: Хөгжлийн банк зөвхөн нэг жилд 1.2 их наяд төгрөгийг сурталчилгаанд зарцуулжээ

УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа Хөгжлийн банкны нээлттэй сонсголд оролцон, байр сууриа илэрхийлэв.

Тэрээр Хөгжлийн банк  их хэмжээний мөнгийг зар сурталчилгаанд зарцуулсан. 2016 онд УИХ-ын сонгуулийн өмнө зөвхөн Блүүмбэрг телевизтэй 1.2 сая ам.долларын үнийн дүн бүхий гэрээ хийжээ. Хөгжлийн төсөл санхүүжүүлэх ёстой атал зайрмагийн үйлдвэрт зээл олгожээ.

Төмөр зам барьж чадахгүй гээд ийм төсөл хэрэгжүүлсэн юм болов уу гэж би гайхаж байна. Зарим зээлийг 3, заримыг 5 хувь гэх мэт өөр өөр хүүтэй буюу ялгаатай олгосон байна. Захирлуудыг шаардлага хангаагүй байхад томилжээ. Хувийн хэвшилд хэзээ ч ийм хүмүүсээр компани удирдуулахгүй. Үндэсний аудитын газар маш мөлгөр тайлан  танилцууллаа. Баахан тоо л танилцуулав.Цаашид ямар арга замаар чанаргүй зээлийг шийдэх талаар С.Мандуул захирлаас асууя.

Хөгжлийн Банкны чанаргүй зээлийн талаар хангалттай ярилаа. Ийм хэмжээнд очсон банкийг одоо хэнийг ирж удирд гэх вэ. Гадаадад ажилгүй байгаа хүн л ирдэггүй юм бол өөр ирж ажиллах хүн байхгүй.

Зээл авсан хэдэн хүнийг улс орноороо барьж идэхээ шахаж байх шиг байна.

Тус банкнаас төрийн өмчит компаниудын урсгал зардалд хөрөнгө гаргажээ. Ямар хууль эрх зүйн хүрээнд гаргасан нь тодорхойгүй. Жишээ нь,

Эгийн голын усан цахилгаан станц 1.4 тэрбум,
Тавантолгойн цахилгаан станцад 3 сая ам.доллар,
Шинэ төмөр замын хуулийн зөвлөх үйлчилгээнд 3.2 сая ам.доллар,
Техникийн зөвлөх үйлчилгээнд 3 сая ам.доллар,
Санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээнд 1.6 сая ам.доллар,
Хаан банкны зээл хүүгийн төлбөрт 6.5 сая ам.доллар зарцуулжээ.

Цаашид яах вэ дарга нар аа. Бид Хөгжлийн Банкны зээлийг гадаадад төлөх ёстой. Эргэн төлөлтийн Хөгжлийн Банк өөрөө төлж чадахгүй гэвэл улсын төсвөөс төлөх үү С.Мандуул захирал аа. Олон компанийг чанаргүй зээлдэгч ангилалд оруулсан байна. КОВИД гарах хүртэл зээлээ төлөөд явж байсан компаниудад дахин зээл төлөх хуваарь гаргаж өгч болохгүй юу. КОВИД гарсанд, урд хил хаагдсан, Орос Украины дайн болсонд хувийн хэвшлүүдийг буруугүй.

Эдгээр компаниудын дансыг хааж, бизнесийг нь зогсоолоо. Тэгэхээр танай эргэн төлөлт хийгдэх юм уу.

Барьцаа хөрөнгийг эсвэл цементийн үйлдвэрийг нь авлаа. Та нар цементийн үйлдвэр ажиллуулах юм уу. ТОСК-ийн менежментийг сайжруулж, эргэн төлөлтийг нь нэмэгдүүлж чадахгүй байгаа.

Активын удирдлагын тухай хууль манайд батлагдаагүй. Тэгэхээр энэ бүх чанаргүй зээл, барьцаа хөрөнгө, том бизнесүүдийг хэрхэн хууль эрх зүйн орчин олоо хүртэл тодорхойгүй байгаа.

Хөгжлийн Банкны нийт зээлийг 1/3-ийг нь төрийн өмчит компаниуд авсан. Гэтэл одоо зээлийг нь улсын төсөвт шилжүүлнэ гэж ярьж байна. Яагаад төрийн өмчит компаниудын авсан зээлийг татвар төлөгчдийн мөнгөөр төлнө гэж.

Үндэсний Аудит газрын Гуравдугаар газрын захирал Д.Энхболд үдээс өмнө илтгэл тавихдаа “Хөгжлийн банк нэг жилд хамгийн багадаа 720 тэрбум төгрөг, хамгийн ихдээ 1.2 их наяд төгрөгийг зар сурталчилгаанд зарцуулсан” гэв.  

Хөгжлийн банкны үйл ажиллагаа хариуцсан захирал Ж.Эрхэмбаатар дараах хариултыг өглөө: 
-QSC болон "Бэйзмент" компанийг нэг өдөр байгуулсан. Эдгээр хоёр компанийн нийт зээлийн хэмжээ 500 орчим тэрбум төгрөг болно. "Монгол зэс" корпорацын ТУЗ-ийн дарга М.Мөнхбаатарын гэр бүлийн хүн Хөгжлийн банканд ажилладаг. Тэр хүнд ажлаас гарах мэдэгдэл хүргүүлсэн. 2015 онд "Бейзмент" компани "Цемент шохой" ХК болсон гэв.